De Volkskrant: AFC kraamkamer van voetbaltalent

Door Bart Vlietstra

De jeugdopleiding van de Amsterdamse amateurclub AFC is fameus. Dinsdagavond werd de koploper van de tweede divisie in de achtste finale van de KNVB-beker gestuit door de profs van Willem II.

 ‘Terug op aarde’, constateert presentator en talkshowhost Jack van Gelder al tijdens de rust van Willem II-AFC lurkend aan een biertje in een skybox van het Koning Willem II-stadion. Gisteravond speelde zijn geliefde en zeer succesvolle amateurclub AFC in de achtste finales van de KNVB-beker tegen eredivisiemiddenmoter Willem II. Voor sommige AFC’ers voelde het aan als een prelude. Waarom zou de even statige als excentrieke Amsterdamsche Football Club geen profvoetbal kunnen spelen in de toekomst?

Tien bussen vol AFC’ers waren er vanuit Amsterdam meegereisd, de meesten jasje, dasje met een rode AFC-muts. Ze zagen Willem II al voor rust vlot naar de 3-0-eindstand uitlopen. AFC kreeg nauwelijks een kans.

Van Gelder: ‘Wat wil je? Wij trainen drie keer per week, zij tien keer. Onze rechtsback heeft vandaag nog tentamen gedaan, zij huren Vurnon Anita van Newcastle United.’

Er moet nog een enorme professionaliseringsslag worden gemaakt eer er een tweede profclub naast Ajax in de hoofdstad bijkomt. ‘We zitten er ook niet om te springen, hoor’, zegt voorzitter Ad Westerhof.

Anderzijds is AFC aan het uitgroeien tot het koekoeksjong van het amateurvoetbal. Voor het zesde jaar op rij verkoos vakblad De Voetbaltrainer AFC tot beste amateurclub op basis van resultaten van de jeugd en het eerste. Het vlaggeschip, dat vooral een aantrekkelijke voorhoede herbergt, staat fier bovenaan in de tweede divisie, het hoogste amateurniveau, en was in de eerste ronde van het bekertoernooi met 5-0 te sterk voor eerstedivisionist Telstar. In de ronde daarna klopten The Reds nog een profclub, TOP Oss (1-0).

De jeugdopleiding van AFC is fameus, met pittige, innovatieve trainingen, geregeld worden zelfs jeugdteams van Ajax verslagen. Jaarlijks verkassen 25 à 30 jeugdspelers naar profclubs. ‘Daarmee zijn we hofleverancier’, zegt Van Gelder trots. Ajacieden Daley Blind en Carel Eiting, Manchester City-speler Philippe Sandler en Feyenoorder Ridgeciano Haps speelden met de zwarte V op de borst.

Westerhof verklaart: ‘We hebben veel ambitieuze jeugdtrainers rondlopen, maar de sfeer is als bij elke andere amateurclub. Gemoedelijk, zonder de stress dat spelertjes weg moeten. Ze eten gewoon bitterballen en patat, met een jenever voor de ouders, en er is jaarlijks een sinterklaasfeest en een kerstdiner. Dat spreekt veel ouders aan, denk ik.’

Toch zijn er veel ouders die AFC als springplank zien nadat hun kind bij Ajax is afgewezen. Westerhof: ‘Ze denken dat ze Messi in huis hebben, gaan zelf trainingskampen naar Barcelona organiseren en rond oktober beginnen ze te klagen waar de scouts blijven.’

AFC mijdt sommige jeugdtoernooien of stuurt soms expres een te jong team om scouts van profclubs niet wijzer te maken. ‘Het toptalent wordt toch wel ontdekt, maar de categorie daaronder komt vaak zwaar teleurgesteld terug van profclubs. Dat wil je ze besparen.’

Bovendien is de relatie met een aantal profclubs niet optimaal. ‘De eretribune van Ajax zit vol AFC’ers, maar juist Ajax mag ons best beter behandelen. De band met AZ is beter’, zegt Westerhof.

AFC heeft 127 teams en eindeloze wachtlijsten. Jarenlang zie je dezelfde achternamen opduiken: Huisman, Westerhof, Hekster, Gehring, Van Gelder. Westerhof: ‘Nee, we zijn geen witte, oudgeldclub. Schei uit. De helft van de jeugd en het eerste is gekleurd. AFC is het best geslaagde integratieproject zonder een cent subsidie.’

Het is ook de club met het hoogste BN’er-gehalte. Tal van oud-profs, acteurs en tv-persoonlijkheden trappen zelf een balletje of staan als supporter van hun kinderen langs de lijn. Een groot deel van de gouden EK’88-ploeg speelde op zeker moment in het tweede. Westerhof: ‘Vaak deden ze een bingospelletje wie er in de basis zou staan, waarbij degenen met meer dan twintig interlands sowieso zouden spelen. Nou dan bleef er meestal maar één plekkie over.’

De afroming van jeugdspelers door profclubs is zo extreem dat in het eerste bijna louter extern opgeleide spelers acteren. Volgens Ziggo Sport-anker Van Gelder wordt er nu meer betaald dan voorheen. ‘Een jaar geleden stonden we onderaan, sindsdien tekenen er steeds meer goede spelers. Het is goed voor mijn humeur, al die overwinningen. Tegelijkertijd vind ik het jammer, ik houd van het amateurgevoel, maar zie de club professioneler worden en op termijn misschien ook de sprong naar het profvoetbal wagen.’

Al tijden wordt gesproken over een verhuizing van complex Goed Genoeg dat in de schaduw ligt van de Zuid-as aan de snelweg A10. De wind heeft vrij spel en sinds een bomenrij is gekapt, blaast de fijnstof zwoegende AFC-spelers in het gezicht. Per 2019 wordt er alleen nog op kunstgras gespeeld. De gemeente ziet AFC graag verkassen, de grond zou een half miljard tot een miljard waard zijn. ‘Maar echt concreet wordt het niet’, zegt Westerhof. ‘Terwijl wij genoeg plannen hebben.’

Een profclub zal Goed Genoeg dit seizoen in elk geval niet meer aandoen. Van Gelder: ‘Het was een mooi avontuur. Maar ik verheug me alweer op 12 januari, IJsselmeervogels-thuis. Lekker knus.’