1913: 1e buitenlandse wedstrijd van AFC

Eerste buitenlandse reis van AFC; een ruim 100 jaar oud document, met bijvangst.

  • AFC – C.S. Verviétois 4-4, december 1913

  • Een bijzondere briefkaart uit Nederlandsch Indië, ook 1913

Begin april kreeg de archiefcommissie (weliswaar digitaal) een meer dan 100 jaar oud document van clubgenoot Jack van Gelder. Het betreft het voorblad van een Franstalige sportkrant uit Verviers (België) met als naam Verviers-Football. Hierin staat een aankondiging van de wedstrijd “Amsterdam F.C – C.S. Verviétois”op 25 december 1913.

Dat maakte nieuwsgierig en gaf aanleiding tot nader onderzoek. Bestudering van de tekst blijkt het inderdaad om ons bloedeigen AFC te gaan. In het vierde Mixed Picklesboek (september 1911 – maart 1914) staat over deze gebeurtenis het volgende.

“ …. voor de kersttoer van AFC op 25 en 26 December. Voor ’t eerst ging AFC het buitenland in om in Verviers en in Stachen te spelen. Met een gebroken combinatie moesten onze 1e elftallers den strijd aanbinden. Misten o.a. Helmig, Heuse, Jan Hagenaar, Buijs en toch hebben zij ook dáár de roodzwarte kleuren behoorlijk weten te verdedigen. Beide dagen waren het gelijke spelletjes. 4 – 4 tegen Verviers en 2 – 2 tegen Aachen.

Over den scheidsrechter in Aken waren zij niet al te best te spreken. Volgens 1e elftallers hadden wij daar met 3 – 1 moeten winnen. Van dezen kersttoer zijn ons verslagen beloofd. ’t Zal wel weer op niets uitdraaien.”

Het document bevat gegevens over de wedstrijd. De aftrap is om “2 heures précises” en een kaartje voor de tribune kost Fr. 1,50 en dat voor de rang “Populaires” 0,50. Ook wordt een voorbeschouwing gegeven met allerlei gegevens over AFC. Daarbij ook de opstelling van AFC met de voor die tijd bekende verdeling, opstelling zouden we nu zeggen: keeper (I. Schreuder), twee backs (Th. Euwe en N. Garth), drie middenvelders (J. Fisher, W. Kaales en A. Kooy) en vijf aanvallers (B. Jobst, P. Welsch, K. Voous, F. Van Leeuwarden en J. Greyseels). Om de kracht van AFC aan te tonen is de stand van december 1913 opgenomen. AFC speelt dan in de 2e klasse B van de N.V.B. met o.a. verenigingen als Blauw Wit, De Spartaan, V.U.C., Alcmaria Victrix en Neptunus. Aan het eind van dat seizoen zal AFC als 2e achter Blauw Wit eindigen en is de enige ploeg die Blauw Wit een nederlaag bezorgt.

De voorbeschouwing bevat verder bijzonderheden als een verwijzing naar wedstrijden van door AFC verloren wedstrijden tegen London Caladonians (1 – 2) en winst op Racing Bruxelles (2 – 0). Gewaarschuwd wordt voor de snelheid van de beide buitenspelers Jobst en Greyseels waarbij van Jobst vermeld wordt dat hij kampioen op de 100 m is en van Greyseels dat hij grote indruk maakte op die afstand bij atletiekwedstrijden in Amsterdam. Tot slot wordt vermeld dat AFC vergezeld wordt van een tiental supporters en op woensdag om 9.47 uur per trein in Verviers is gearriveerd.

Voor dit verhaal is, zoals gemeld, ook gebruik gemaakt van het Mixed Pickles boek van die periode. Daarin bladerend en lezend stootte ik nog op een bijzondere briefkaart van L. Krieks en W(illem) van Amstel (ooit bestuurslid van AFC) uit Tjilajaphaven, Atjeh, Nederlandsch-Indië. Tegenwoordig heet die havenstad Cilacap en ligt aan de zuidkust van Midden-Java. De briefkaart is aldaar gepost op 12 december 1913 en gericht aan de Amsterdamsche Football Club, De heer J. van Ooij, Café de Bisschop, Dam, Amsterdam. Het gebouw waarin dit café zat (op de hoek van de Dam en het Damrak), is inmiddels vervangen door een bankgebouw van ABN-Amro. Maar een gevelsteen met daarop de bisschop (wie anders dan St. Nicolaas), zit er nog steeds.

Vooral de tekstkant van de briefkaart is intrigerend. Let vooral op de kleuren.

/Users/wimringe/Desktop/IMG_0436 kopie (1).jpg

Onduidelijk of het echt bloed is (niet waarschijnlijk) of een grap met rode vulpeninkt. Mogelijk waren in Tjilajap Atjehers aanwezig. Aangezien Atjeh echter vele duizenden kilometers verwijderd ligt van Tjilajap, nl. aan de westkust van Sumatra, kunnen daar vraagtekens bij gezet worden. Hoe dan ook: een intrigerende briefkaart in ons archief.

Wim Ringe
Archiefcommissie